"สมเด็จพระมหาธรรมราชา" เป็นพระราชบิดาของสมเด็จพระนเรศวรฯ ก่อนเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.๒๑๑๒ สมเด็จพระมหาธรรมราชาได้สวามิภักดิ์ต่อพระเจ้าบุเรงนองกรุงหงสาวดีแล้ว และทรงนำกองทัพกลุ่มหัวเมืองเหนือเข้าร่วมกับพระเจ้าหงสาวดีตีได้พระนครศรีอยุธยา พระเจ้าบุเรงนองจึงสถาปนาให้ขึ้นครองกรุงศรีอยุธยาเป็นประเทศราช ขึ้นตรงต่อกรุงหงสาวดี เมื่อ พ.ศ.๒๑๑๒ นั้นเอง หากพิจารณาด้วยแนวคิดประวัติศาสตร์แบบรวมศูนย์ สมเด็จพระมหาธรรมราชาต้องถูกประณามว่า "ทรยศ" ต่อแผ่นดินหรือต่อชาติ "พิเศษ เจียจันทร์พงษ์" ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์ กรมศิลปากร มีหลักฐานวิชาการอธิบายบรรยากาศทางการเมืองในประวัติศาสตร์ยุคสุโขทัย - อยุธยา ช่วงเสียกรุงครั้งแรกนี้ที่ต่างจากปัจจุบันอย่างละเอียดถึ่ถ้วนในเล่มนี้...(จากปกหลัง) สารบัญ 1. ตระกูลพ่อขุนผาเมืองกับการสถาปนากรุงศรีอยุธยา 2. อิทธิลของราชวงศ์สุพรรณภูมิในความเกี่ยวดองกับราชวงศ์สุโขทัย 3. ความหมายของการเป็น พระร่วง กับการเป็น ธรรมราชา 4. พระมหาธรรมราชาธิราช : อำนาจเดิมที่กลับมาของราชวงศ์สุโขทัย 5. บทสรุป