บันทึกการเดินทางของอ็องรี มูโอต์ ในราชอาณาจักรสยาม กัมพูชา ลาว และอินโดจีนตอนกลางส่วนอื่นๆ (ปกแข็ง) เป็นบันทึกส่วนตัวว่าด้วยการผจญภัยและประสบการณ์แปลกใหม่ยามอยู่ไกลบ้านไกลเมือง เป็นตัวอย่าง \"หลักฐานชั้นต้น\" ชิ้นสำคัญของงานเขียนในยุคอาณานิคมจากมุมมองของเจ้าอาณานิคม ผู้เขียน อ็องรี มูโอต์ ผู้แปล กรรณิกา จรรย์แสง ทั้งบันทึกส่วนตัวว่าด้วยการผจญภัยและประสบการณ์แปลกใหม่ยามอยู่ไกลบ้านไกลเมือง และเป็นตัวอย่าง \"หลักฐานชั้นต้น\" ชิ้นสำคัญของงานเขียนในยุคอาณานิคมจากมุมมองของเจ้าอาณานิคม แง่มุมของคนหนุ่มที่มีความโรแมนติกอยู่ในตัว มองโลกลึกซึ้งคมคาย แต่ก็ช่างติไม่แพ้กัน ด้วยเหตุที่ \"อ็องรี มูโอต์\" ไม่ใช่นายทหารหรือเจ้าหน้าที่ปกครองของรัฐ จึงกล่าวได้ว่าบันทึกของเขาเป็นไปด้วยความสนใจใคร่รู้โดยแท้ บันทึกการเดินทางของเขากลายเป็นงานเขียนที่มีชีวิตชีวา \"ไม่ธรรมดา\" จากการสอดแทรกแง่คิด มุมมอง อารมณ์ขัน และการวิพากษ์วิจารณ์สิ่งที่ประสบพบเห็นตลอดทางออกมาเป็นความเรียงน้ำเสียงสนุกๆ ซึ่งระหว่างบรรทัดแฝงด้วยทัศนคติที่ผสมผสาน ระหว่างชายผิวขาวเจ้าอาณานิคม กับ \"นักท่องเที่ยวฝรั่ง\" ที่ทึ่งและตะลึงกับ \"ของแปลก\" สมัยรัชกาลที่ 4 ในบันทึกของมูโอต์นั้น เรียกได้ว่าเป็น \"พระเอก\" ของเล่ม ผู้อ่านจึงได้รับข้อมูลภาพสะท้อนที่เป็นจริงของบ้านเมืองเราในหลายๆ ภูมิภาคเมื่อร้อยกว่าปีก่อน ตลอดจนความคิดเห็นต่อสังคม วิถีชีวิตท้องถิ่น และความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับรัฐในสมัยนั้น ส่วน \"ปราสาทนครวัด\" ก็สร้างชื่อเสียงให้มูโอต์ในโลกตะวันตกจากการทำหน้าที่ \"กระบอกเสียง\" บอกเล่าถึงการมีอยู่ของซากปรักหักพังในดินแดนกัมพูชา และพรรณนาความยิ่งใหญ่อลังการของศาสนสถานแห่งนี้ออกมาด้วยตัวอักษรและภาพสเกตช์รายละเอียดตระการตา จนหลายคนเข้าใจผิดไปว่า นายฝรั่งรายนี้คือผู้ค้นพบนครวัด! ปิดท้ายด้วย \"เมืองลาว\" ดินแดนสุขสงบงดงามสุดปลายเส้นทางมรณะที่เรียกขานกันว่า \"ป่าดงพญาไฟ\" เมืองลาวคือจุดหมายในการเดินทางเที่ยวหลังซึ่งเต็มไปด้วยความลำบากแสนสาหัสของมูโอต์ แต่เขาก็ไปถึงเมืองหลวงพระบางได้ในที่สุด แม้จะเป็นจุดหมายปลายทางสุดท้ายที่ต้องจบชีวิตลงในวัย 35 ด้วยก็ตาม สารบัญ บทที่ 1 เดินทางข้ามทวีป / ราชอาณาจักรสยามและบางกอกเมื่อแรกเห็น บทที่ 2 ประชากรเมืองบางกอก / ชาวสยาม / ผู้หญิง ผู้ชาย เด็ก / ทัศนคติเรื่องครอบครัว / ข้อขัดแย้งแปลกต่างชวนฉงน / ความเชื่อเรื่องโชคลาง บทที่ 3 เจ้าแผ่นดินสยาม / ความรอบรู้ของพระองค์ / พระราชวังที่ประทับ บทที่ 4 กษัตริย์องค์ที่ 2 / การถือชั้นชนในสังคมและการฉ้อราษฎร์บังหลวงของเจ้าใหญ่นายโต / ฝ่ายในและนักรบหญิงในองค์กษัตริย์ บทที่ 5 การละเล่นและการแสดง บทที่ 6 ล่องทวนลำน้ำ / ชีวิตริมสองฟากฝั่ง เรือลำเล็กลำน้อย / เมืองอยุธยาโบราณและเมืองปัจจุบัน / ส่วนเสี้ยวประวัติศาสตร์จากฝีพระหัตถ์ บทที่ 7 ปากเพรียว / เขาพระพุทธบาท / พระราชาคณะ / วัดและสำนักสงฆ์ / รอยพระพุทธบาท / ร่องรอยของชั้นดิน บทที่ 8 เขาปถวี / ทิวทัศน์สุดงดงาม / เดินทางกลับเมืองบางกอก บทที่ 9 ออกเดินทางไปกัมพูชา / นั่งเรือประมง / เมืองจันทรบูร / ผลิตผลท้องถิ่น การค้า สภาพภูมิศาสตร์ / หมู่เกาะในอ่าวไทย / ภาพจระเข้ผงาดงับฝูงลิง บทที่ 10 ชีวิตแถบเขตเขา (เขาสระบาป) / การล่าสัตว์ เสือ งู ฯลฯ / พันธ์ุไม้อุดมสมบูรณ์ที่เมืองจันทบูร ฯลฯ คำนิยม บันทึกการเดินทางของอ็องรี มูโอต์ถือเป็นประจักษ์พยานแท้จริงยุคสมัยอย่างยากที่จะทดแทน เมื่อบรรยายถึงสถานที่ ผู้คน และขนบธรรมเนียมประเพณีในอดีตเมื่อ 150 ปีก่อน เหตุที่เขาเลือกบันทึกเล่าเรื่องการเดินทาง เป็นแนวการเขียนที่นิยมกันในสมัยนั้น ด้วยเรื่องเล่าเปี่ยมสีสัน สอดแทรกเหตุการณ์ความยากลำบากครั้งแล้วครั้งเล่า ที่ต้องเผชิญจากการเดินทางในถิ่นแดนนั้น ทั้งนี้ ที่เราสมควรจดจำรำลึกไว้ก็คือ ความชื่นชมอย่างจริงใจและความรู้สึกตรึงตาตรึงใจที่เขาแสดงไว้ต่อโลกและผู้คนที่เขาค้นพบ บันทึกเรื่องนี้ตีพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกย้อนไปเมื่อ พ.ศ. 2411 ฉบับแปลภาษาไทย จึงเป็นที่ตั้งตารอคอยมานานแสนนาน -- นายตีแยรี วิโต -- เอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย ประวัติศาสตร์, บันทึกการเดินทาง, ภูมิประเทศ, การท่องเที่ยว, สารคดีท่องเที่ยว, Ebook, matichon, bookcaze, สำนักพิมพ์มติชน